Uitleg: Poppenspel - Een act opvoeren met een handpop

Met toestemming overgenomen van de website klasvanjuflinda.nl

Gisteren kon je Matthijs aan het werk zien en hierdoor begrijp je de volgende tips van Matthijs misschien nog beter. Vandaag deel 2 van het interview over het opvoeren van een act met je handpop. Lees deel 1 terug.

339


Hoe zorg je ervoor, dat het ‘echt’ over komt?

“Zorg er altijd voor dat je pop leeft, zodra hij voor het publiek staat. Poppen zitten nooit helemaal stil. Ook niet als jij iets vertelt. Blijf met kleine bewegingen zijn hoofd bewegen. Als je een hand hebt, kan je die hand kleine, onbewuste bewegingen laten maken. Zo word jouw pop voor je publiek een levend wezen. Zodra dit gebeurt, zit je als poppenspeler gebakken. Het publiek kijkt niet meer naar jou, maar naar de pop.

In een bioscoop kijkt geen enkele bezoeker namelijk naar de boxen in de zaal. Iedereen kijkt automatisch naar het witte scherm, terwijl onze hersenen ons bedriegen dat het geluid uit de mond van de filmster komt. Dit is natuurlijk niet zo – het geluid komt uit de boxen, maar het beeld is zo levensecht dat onze hersenen ons in de maling nemen. Op dezelfde manier wordt jij als poppenspeler de boxen in een bioscoop en word je pop de filmster. Als jouw pop eenmaal tot leven is gekomen, kunnen mensen niets anders doen dan naar de pop kijken. Of jij nu wel of niet je lippen beweegt, is nu onbelangrijk geworden!”

Is het verstandig om je aan een script te houden?
“De eerste keer dat je met je pop voor een publiek staat, is het goed om van te voren een soort script te hebben gemaakt of gevonden. Poppenspel is niets meer dan het opvoeren van een toneelstukje. Net zoals je bij een toneelstuk goed oefent van te voren, moet je jouw opvoering met de pop ook goed oefenen. Ik weet nog goed dat toen ik voor het eerst met Henkie als buikspreker optrad, ik niets anders kon denken dan: “Iedereen ziet dat ik het doe. Dit wordt echt niks!” Hier moet je echter doorheen. Je publiek, met name kinderen, zijn veel genadiger voor je dan dat je voor jezelf bent. Kinderen vinden poppen al gauw geweldig! Hoe meer ervaring je hebt en hoe meer de pop een echt personage voor jou is gevonden, des te gemakkelijker wordt het voor je om lekker te gaan improviseren. Hier zal ik echter niet mee beginnen. Begin met goed oefenen!”

Hoe introduceer je de handpop aan de kinderen?
“Een goede poppenact begint natuurlijk al voordat de pop zichtbaar wordt. Waar gaat de pop in wonen? Bij mij wonen de poppen meestal in een koffer op de tafel of onder mijn zwarte doek onder de tafel. De pop moet ergens vandaan komen. Hij kan niet dood ergens liggen, om dan ineens tot leven te komen als jij je hand erin doet. Ik laat de kinderen dan ook nooit mijn levenloze poppen zien. Dit neemt de magie weg. Als leerkracht zou ik er dan ook voor zorgen dat de pop in een koffer woont en dat deze koffer alleen opengaat als de pop tot leven komt.

Het is leuk om repetitie in je act te brengen. Om bijvoorbeeld de pop elke keer op dezelfde manier uit zijn koffer te halen en ook weer weg te leggen. Henkie is momenteel in de fase dat hij bij het weggaan in plaats van ‘afscheid’ elke keer per ongeluk ‘schijt af!’ zegt. De kinderen weten keer op keer wat er gaat komen en zij lijken er wel op te wachten! Maak er een toneelstuk van hoe je de pop uit zijn tas, mand of koffer haalt en weer in terug legt.”

Mijn ervaring is dat poppenspel vooral gebruikt wordt in de onderbouw. Hoe denk jij erover?
“Het verbaast mij elke keer weer in hoeverre kinderen magisch kunnen denken. Dit geldt zelfs voor de bovenbouw. Ik verzorgde laatst voor een groep 8 een workshop in buikspreken. Ik legde hen uit hoe je kunt leren buikspreken. Omdat dit duidelijk te maken, haalde ik als uitzondering Henkie levenloos uit zijn koffer. Ik liet zien hoe hij mechanisch werkt. Verschillende kinderen mochten hem uitproberen. Hierna liet ik hem tot leven komen en mochten de kinderen van groep 8 een interview met Henkie doen. Ze gingen er helemaal in op en stelde hem de meest serieuze vragen. Dit werkt natuurlijk niet voor elke bovenbouw groep. Het is afhankelijke van de kracht van de personage van je pop en de groep die je voor je hebt.”

Slotwoord van Matthijs
“Ik hoop dat deze tips je helpen om een passie voor poppenspel te ontwikkelen. Als je eenmaal een pop met echt karakter hebt, dan gaat die jou en je publiek zoveel plezier geven. Mocht ik ooit iets kunnen beteken in de vorm van een voorstelling of een workshop ‘poppenspel’ of  ‘buikspreken’ voor de kinderen bij je school, dan kom ik graag. Matthijs Vlaardingerbroek”

Bedankt Matthijs voor je verhaal en je nuttige tips! Neem zeker eens een kijkje op de website talentinschool.nl. Mattijs verzorgt voorstellingen voor (christelijke) scholen en maakt ook programma’s op maat. Echt een aanrader!

 

Tags: Poppen / Poppenkast, Uitleg voor kinderwerkers, 'Gratis' ideeën